Z wierszy szkockich
Robert Burns

Jest to praktycznie jedyny dostępny w Polsce zbiór wierszy Roberta Burnsa. Istnieją jeszcze inne pozycje – jednak są one dostępne jedynie w kilku bibliotekach i nie da ich się znaleźć w żadnym antykwariacie ani na internetowej aukcji …
Tak więc „Z wierszy Szkockich” mimo że wydane ponad 60 lat temu pozostaje dla nas jedyną szansą na poznanie wierszy najsłynniejszego Szkockiego poety.
(aktualizacja – w 2016 roku pojawił się na rynku tomik pt. Wiersze i śpiywki Roberta Burnsa o którym piszę tutaj)

W zbiorku znajdziemy jedynie 90 wierszy Burnsa, dobre i to … choć brak tak, wydawałoby się podstawowych wierszy jak „Address To The Haggis”, czy „Auld Lang Syne” …

Wstęp napisany przez Stanisława Kryńskiego trąci nieco socjalistyczną poprawnością ludową – spodobało mi się stwierdzenie ” …zbudował sobie z gliny dwuizbową chałupkę i wkrótce potem ożenił się z Agnes Brown…” to o ojcu Roberta.

Robert Burns jak widać dość duża ta „chałupka” … ;-)

 

jeden z przekładów pani Zofii Kierszys

 

Bessy i jej kołowrotek

O, lubię kołowrotka stuk,
Gdy kądziel spływa do mych nóg,
Od stóp do głów ubierze mnie,
Cieplutko, miło będzie w niej.
Lubię tak o zachodzie siąść,
W gasnącym słońcu śpiewać, prząść,
Już po wieczerzy wyjść przed próg
 
I słyszeć kołowrotka stuk.
Gdzie cień słomianej strzechy legł,
Strumyki łączą chyży bieg.
Do wonnej brzozy biały głóg
Ponad sadzawką szuka dróg,
Jak gdyby chciał w upalny dzień
Ptaszkom i rybkom dawać cień.
Słońce się kładzie u mych nóg.
O, lubię kołowrotka stuk!

Robert Burns

Na dębie dziki gołąb siadł,
Grucha – smutnemu echu rad,
A makolągwy tworzą wtór,
W leszczynie wiodąc gwarny spór.
Derkacz gdzieś w koniczynie gra
I kuropatwa pośród traw,
Jaskółka w górze toczy łuk.
O, lubię kołowrotka stuk!
 
By kupić – sprzedać nie mam nic,
Nie muszę pilnie uchem strzyc.
Któż by ten skromny zmienił stan,
By żyć jak dumny, wielki pan?
Czy komuś z możnych uciech gwar,
Przelotnych zabaw zwodny czar
Tyle spokoju przynieść mógł,
Co Bessy – kołowrotka stuk?

 

Przekłady wierszy są napisane w pięknym klasycznym stylu – choć niektóre trącą nieco socrealistycznym nadęciem. 
A więc mamy przyjemność przeczytać wiersze w tłumaczeniu Zofii Kierszys, Stanisława Kryńskiego i Ludmiły Marjańskiej.

To czego mi brakuje w tym tomiku, to brak oryginalnych tytułów. I jak tu szybko znaleźć jakiś konkretny wiersz Roberta Burnsa?
Praktycznie nie ma szansy… Pozostaje nam wertowanie całego tomiku i czytanie każdego wiersza… ;-)

 

Wiersze Burnsa są dostępne w internecie na wielu stronach, i to zarówno w oryginale, jak i  przetłumaczone na jęz. angielski

– tak, tak to nie żadna pomyłka – część wierszy przetłumaczono na współczesny język angielski, ponieważ zarówno język szkocki jak i angielski, w których pisał Burns, są na tyle trudne do odczytania dla przeciętnego człowieka że postanowiono je nieco … odmłodzić …

ja osobiście polecam dwie strony –

www.bbc.co.uk/arts/robertburns/ –  Świetna strona przygotowana przez BBC, gdzie możemy posłuchać 716 wierszy Burnsa, czytanych przez wielu znanych aktorów  i  polityków … a także wiersze czytane przez samego Księcia Walii -szczególnie polecam   My Luve is like a Red Red Rose

www.cobbler.plus.com – strona, gdzie znajdziemy oryginalne wersje wierszy wraz z ich przekładem na jęz. angielski

 

i na koniec mój ulubiony wiersz Burnsa w tłumaczeniu Zofii Kierszys:

 

Ma miłość jest jak róży krew

Ma miłość jest jak róży krew,
Krew róży w czerwca świt.
Ma miłość jest jak rzewny śpiew,
Melodii cudnej rytm.
 
W piękności twojej strojna blask,
Jak w łunę jasnych zórz,
Ma miłość przetrwa świat i czas,
Gdy dna już wyschną mórz.
 
Gdy wszystkich mórz dna wyschną w krąg,
Skał w słońcu zniknie ślad,
Wyciekną piaski z Czasu rąk,
Ma miłość przetrwa świat.
 
Więc czym rozłąka? – Zdrowa bądź!
Do ciebie wrócę tu,
Choć mil tysiące miałbym brnąć
Bez sił, bez tchu, bez snu.

 

spis tytułów

w tabeli znajdziesz spis wierszy z tego tomiku, oraz linki do wersji czytanej w języku angielskim. 

tytuł angielskitytuł polskilink do wersji czytanej
The Ronalds Of The BennalsRonaldówny z Bennals The Ronalds Of The Bennals
John Barleycorn: A BalladJohn Barleycorn - Ziarno JęczmienneJohn Barleycorn: A Ballad
Death And Dying Words Of Poor MailieElegia na śmierć biednej MailieDeath And Dying Words Of Poor Mailie
The Rigs O' Barley Jęczmienne łanyCorn Rigs
Green Grow The Rashes Hej rosną trzcinySong - Green Grow The Rashes
Wha Is That At My Bower-Door I jeszcze jak - rzekł FindlayWha Is That At My Bower-Door
Epistle To John Rankine List do Johna RankineaEpistle to John Ranken
Epistle To Davie, A Brother Poet Pierwszy list do Daviego, kolegi po piórzeEpistle To Davie, A Brother Poet
Holy Willie's Prayer Modlitwa świętobliwego WilliegoHoly Willie's Prayer
Death and Doctor Hornbook Śmierć i doktor ABCDeath and Doctor Hornbook
Tho' Cruel Fate Should Bid Us Part Los wrogi nas rozłączyłTho' Cruel Fate Should Bid Us Part
The Holy Fairświątobliwy jarmarkThe Holy Fair
Epistle To The Rev. John M'math List do wielebnego Johna MMathEpistle To The Rev. John M'math
Second Epistle to DavieDrugi list do Davieego, kolegi po piórze Second Epistle to Davie
To A Mouse Do myszyTo A Mouse
Epitaph On John Dove, Innkeeper Nagrobek Johna Dave, karczmarzaEpitaph On John Dove, Innkeeper
Epitaph For James Smith Nagrobek franta w MauchlineEpitaph For James Smith
The Jolly Beggars : Love and Liberty - A CantataWeseli żebracyThe Jolly Beggars : Love and Liberty - A Cantata
The Cotter's Saturday Night Wieczór sobotni zagrodnikaThe Cotter's Saturday Night
Address To The Deil Przemowa do diabłaAddress To The Deil
Epistle To James Smith List do Jamesa SmithaEpistle to James Smith
The Rantin' Dog, The Daddie O't Łobuz, maleństwa mego tataThe Rantin' Dog, The Daddie O't
Address To The Unco Guid, Or The Rigidly RighteousOrędzie do zbyt dobrychAddress To The Unco Guid, Or The Rigidly Righteous
The Inventory InwentarzThe Inventory
To John Kennedy, Dumfries House Zaproszenie poetyckieTo John Kennedy, Dumfries House
To A Louse Do wszTo A Louse
To A Mountain DaisyDo górskiej stokrotkiTo A Mountain Daisy
On A Scotch Bard, Gone To The West Indies Na wyjazd szkockiego wieszcza do Indii ZachodnichOn A Scotch Bard, Gone To The West Indies
Lines Written On A Banknote Wiersz pisany na banknocieLines Written On A Banknote
The Calf CielakThe Calf
Reply To A Trimming Epistle Received From A Tailor Odpowiedz na złośliwy list od krawcaReply To A Trimming Epistle Received From A Tailor
Address To The Toothache Przemowa do bólu zębaAddress To The Toothache
Yon Wild Mossy Mountains Te dzikie góry omszoneYon Wild Mossy Mountains
Epistle To Mrs. Scott Gudewife of Wauchope-House, RoxburghshireDo pani ScottEpistle To Mrs. Scott
Written By Somebody On The Window Of an Inn at Stirling, on seeing the Royal Palace in ruinWiersz napisany przez kogoś na oknieLines on Stirling
The Birks Of Aberfeldy Brzozowy las w AberfeldyThe Birks Of Aberfeldy
The Humble Petition Of Bruar Water Korna petycja rzeki BruarThe Humble Petition Of Bruar Water
The Banks Of The Devon
Brzegi DevonThe Banks Of The Devon
I'm O'er Young To Marry Yet Zbyt młodam, by wyjść za mążI'm O'er Young To Marry Yet
Up In The Morning Early Wstawanie wczesnym rankiemUp In The Morning Early
I Love My Jean - Of A' The Airts The Wind Can BlawNad wszystkie wiatry które dmąI Love My Jean
The Day Returns Dzień wraca błogiThe Day Returns
I Reign In Jeanie's Bosom Do mnie Jean należyI Reign In Jeanie's Bosom
It Is Na, Jean, Thy Bonie Face Nie twarz, Jean, twoja, choć tak piękna It Is Na, Jean, Thy Bonie Face
Auld Lang Syne Dawny czasAuld Lang Syne
Elegy On The Year 1788 Elegia na miniony rok 1788Elegy On The Year 1788
The Henpecked Husband PantoflarzThe Henpecked Husband
Rhyming reply to a note from Captain RiddellRymowana odpowiedz na liścik kapitana RiddellaRhyming Reply to a Note from Captain Riddell
The Wounded Hare Na widok rannego zająca którego ktoś dopiero co postrzeliłOn Seeing A Wounded Hare
The Gard'ner Wi' His Paidle Ogrodnik ze swym szpadlemThe Gard'ner Wi' His Paidle
Young Jockie Was The Blythest Lad Jockie to najweselszy chłopakYoung Jockey was the blythest lad
Sweet Tibbie Dunbar Miła Tibble DunbarTibbie Dunbar
Tam GlenTam GlenTam Glen
The Laddie's Dear Sel' Chodzi sobie chodzi tu po mieście młodzikThe Laddie's Dear Sel'
Willie Brew'd A Peck O' MautUwarzył Willie w kotle słódWillie Brew'd A Peck O' Maut
A Waukrife Minnie Czujna mamaA Waukrife Minnie
My Heart's In The Highlands Pożegnanie wyżynMy Heart's In The Highland
Epistle To Dr. Blacklock List do dr Blacklocka Epistle To Dr. Blacklock
Lines To A GentlemanWiersz do pewnego panaLines To A Gentleman
I Murder Hate Wstrętny mi MordI Murder Hate
Tam O' Shanter: A Tale Tam O'ShanterTam O' Shanter
What Can A Young Lassie Do Wi' An Auld Man Cóż może dziewczyna gdy stary jej mąż?What Can A Young Lassie Do Wi' An Auld Man
O For Ane An' Twenty, Tam Gdy pełnoletnia będę TomO For Ane An' Twenty, Tam
My Bonie Bell Moja śliczna BellMy Bonie Bell
Such A Parcel Of Rogues In A Nation Taka garstka łajdaków w narodzieSuch A Parcel Of Rogues In A Nation
The Toadeater LizusThe Toadeater
O May, Thy Morn Najdroższa ze wszystkichO May, Thy Morn
The Slave's Lament Żale niewolnikaThe Slave's Lament
The Country Lass Wiejska dziewczynaThe Country Lass
Bessy And Her Spinnin' Wheel Bessy i jej kołowrotekBessy And Her Spinnin' Wheel
Auld Rob Morris Stary Rob MorrisAuld Rob Morris
Duncan Gray Duncan GrayDuncan Gray
Poortith Cauld And Restless Love Zimna nędza i szarpiąca miłośćPoortith Cauld And Restless Love
On Politics Napisane na szybie roku pańskiego 1793On Politics
Wandering Willie Wędrowny WillieWandering Willie
Lines Inscribed In A Lady's Pocket Almanac Wiersz wpisany do sztambucha pewnej damyLines Inscribed In A Lady's Pocket Almanac
My Spouse Nancy Żonka NancyMy Spouse Nancy
A Red, Red Rose Ma miłość jest jak róży krewMy Luve is like a Red Red Rose
It Was A' For Our Rightfu' King Przyczyną był nasz prawy królIt Was A' For Our Rightfu' King
A Man's a Man for A' ThatA właśnie TAK!A Man's a Man for A' That
Gude Ale Keeps The Heart AboonPiwo w dzban i piwo z dzbanaGude Ale Keeps The Heart Aboon
O Steer Her UpHej, wzrusz ją, wzburzO Steer Her Up
The Cooper O' Cuddy Bednarz z CuddyThe Cooper O' Cuddy
Does Haughty Gaul Invasion Threat? Najazdem grozi pyszny Gall?Does Haughty Gaul Invasion Threat?
Their Groves O'Sweet Myrtle Niech wonnych mirtów gajeTheir Groves O'Sweet Myrtle
The Braw Wooer przystojny konkurentThe Braw Wooer
Comin' thro' the RyeIdąc pośród wykComin' thro' the Rye
Verses To Collector MitchellWiersz do poborcy MitchellaVerses To Collector Mitchell
Epistle To Colonel De Peyster List do płk. PeysterEpistle To Colonel De Peyster

 

 

Tytuł  – Z wierszy szkockich
Autor – Robert Burns
Tytuł oryginału –  Poems, Chiefly in the Scottish Dialect
Przekład – Zofia Kierszys, Stanisław Kryński, Ludmiła Marjańska.
Wyboru dokonał i wstępem opatrzył S. Kryński
Wydawnictwo – PIW
Seria – Biblioteka Poetów
Wydane w Polsce – Warszawa 1956
Oprawa – twarda
Format – 170×125 mm
Liczba stron -228